Flevoland. De ruige Zuiderzee werd land. Vruchtbaar, man-made land, bestemd voor de voedselproductie. Koen Klompe groeide op in dit nieuwe land. Hij is biologisch akkerbouwer en een van de gezichten van de Boerderij van de Toekomst. ‘Flevoland is het hart van de (biologische) akkerbouw. Samen zoeken we naar manieren om meer biodiversiteit aan te brengen.’
Flevoland is nog altijd een belangrijk landbouwgebied. Verreweg de meeste aardappelen, peen, uien, bieten, tarwe en gerst die in de supermarkt liggen, komen van Flevolandse bodem. Aan het woord is Koen Klompe. Hij is praktijkonderzoeker duurzame landbouw bij Wageningen Research (WUR), runt met zijn ouders een biologisch akkerbouwbedrijf in Biddinghuizen én hij is projectleider fieldlab Boerderij van de Toekomst in Lelystad. ‘Flevoland is gebouwd om akkerbouw te bedrijven. Je hebt hier als akkerbouwer letterlijk de ruimte om grootschalig te ondernemen.’
Op de proeflocatie in Lelystad werkt de WUR voor het ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit en de provincie Flevoland aan haalbare oplossingen voor de uitdagingen waar de landbouw voor staat. Een middenweg vinden tussen natuur en landschap met zo min mogelijk uitstoot van stikstof. De landbouwkavels op dit nieuwe land zijn groot en kenmerken zich door strakke, kaarsrechte lijnen. ‘Vergeleken met andere delen van Nederland heb je hier minder biodiversiteit. Wat is ervoor nodig om dit te vergroten?’
Twee stroken met een verschillende teelt, bijvoorbeeld. Een vernieuwend teeltsysteem waarbij een akkerbouwer twee of meer teelten in stroken naast elkaar teelt. En niet zoals nu een volledig perceel met één gewas. Op de proefvelden van de Boerderij van de Toekomst wordt hiermee geëxperimenteerd. ‘Aardappelen, uien, peen, tarwe, gerst en bieten staan bij ons allemaal door elkaar. Dat komt de biodiversiteit ten goede en mochten er planten ziek worden, dan verspreidt de ziekte zich minder snel’, vertelt hij.
Al die verschillende gewassen trekken ook natuurlijke vijanden aan, zoals het lieveheersbeestje en de loopkever. Die worden niet met chemische middelen bestreden. ‘Doordat we in stroken telen is er altijd wel een stuk grond in de buurt die groen is en een schuilplaats biedt voor natuurlijke vijanden.’ Daar ligt de uitdaging voor de landbouw: minder gewasbeschermingsmiddelen.
De Boerderij van de Toekomst is de proeftuin voor de Nederlandse akkerbouw en laat zien wat er allemaal mogelijk is. Zoals strokenteelt, vaste rijpaden om de bodem te sparen, ruime gewasrotatie met acht gewassen, het inzetten van robots voor bijvoorbeeld onkruid wieden en het inzetten van data.‘We geven geen blauwdruk, maar laten de verschillende mogelijkheden voor een duurzame, toekomstbestendige vorm van landbouw zien. Flevoland is bij uitstek de plek om dat te doen. Ik zeg weleens: dit nieuwe land is de Silicon Valley van de akkerbouw.’
